Maneviyat Temelli Bağımlılık Danışmanlığı Model Önerisi: Kuram ve Uygulama
Author/s: Nihâl İşbilen, Ali Ulvi Mehmedoğlu
DOI: https://dx.doi.org/10.37898/spc.2022.7.1.167
Year: 2022 Vol: 7 Number: 1
Abstract
Bu araştırmada alkol ve madde bağımlılığının tedavisinde, özellikle rehabilitasyon sürecinde uygulanabilecek dini ve manevi unsurları içeren disiplinler arası yaklaşımla hazırlanmış bir modelin geliştirilmesi, uygulanması ve etkililiğinin sınanması amaçlanmıştır. Çalışmada karma yöntem kullanılmıştır. Nitel kısımda fenomenolojik analiz, nicel kısımda ise katılımcıların bağımlılığını ve bağımlılık seyrini değerlendirmek üzere ölçekler kullanılmıştır. Çalışma grubu, Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nde (YEDAM) rehabilitasyon sürecinde bulunan ve yaşları 24-56 aralığında değişen 10 alkol ve madde bağımlısı ile gerçekleştirilmiştir. Başlangıçta katılımcılara demografik bilgilerini, bağımlılık düzeyini ve bağımlılık klinik tablosunu belirlemek üzere Bağımlılık Profil İndeksi (BAPİ-K), görüşmeler sürecinde ise Bağımlılık Seyir İndeksi (BASİ) uygulanmıştır. Maneviyat Temelli Bağımlılık Danışmanlığı modelinin adımları kapsamında katılımcıların her biri ile ortalama 45 dakikalık 8 görüşme gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler ilgili literatür eşliğinde tartışılıp değerlendirilmiştir. Nicel bulgular, Maneviyat Temelli Bağımlılık Danışmanlığı (MTBD) ön görüşme adımından son görüşme adımına kadar geçen süre içerisinde hafif dalgalanmalarla beraber katılımcılarda yavaş yavaş ancak istikrarlı şekilde ilerleyen bir iyileşmenin gerçekleştiğini ortaya koymuştur. Nitel bulgularda ise, modelin ilk adımlarında katılımcıların bağımlılığın kendilerini psiko-sosyal ve manevi anlamda nasıl etkilediğine dair bir farkındalık geliştirdikleri ve sonraki adımlarda bu farkındalığın yaşamlarında dönüşüm yapmalarında hissedilir oranda etkili olduğu görülmüştür. Modelin, bağımlılıktan kurtulma mücadelesinde temel tedavi ve rehabilitasyon süreçlerini pekiştiren ve bu sürece dini ve manevi anlam katan bir motivasyon unsuru olduğu anlaşılmaktadır.