Ahlaki Bütünlük Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi
Author/s: Nesrullah Okan, Halil Ekşi
DOI: 10.37898/spc.2020.5.3.124
Year: 2020 Vol: 5 Number: 3
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Schlenker (2008) tarafından geliştirilen Ahlaki Bütünlük Ölçeği’ni Türkçe’ye uyarlamak ve psikometrik incelemesini yapmaktır. Ölçek maddeleri ilk etapta, alanında uzman beş kişi tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir. İki uzman tarafından maddelerin dil yapısı, kültüre uygunluğu ve anlaşılabilirliği incelendikten sonra üzerinde mutabık kalınan maddeler, iki çeviri uzmanı tarafından tekrar orijinal diline çevrilmiştir. Uzmanların olumlu değerlendirmelerinden sonra, ölçek maddelerinin son halinde karar kılınmıştır. Çalışmanın uyarlama sürecinde, ilki açımlayıcı faktör analizi için 470 kişiden; ikincisi doğrulayıcı faktör analizi için 248 kişiden ve üçüncüsü ölçüt geçerliği için 100 kişiden veri toplanmıştır. Bu kapsamda ilk önce ölçeğin yapı geçerliğini test etmek amacıyla Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) kullanılmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ahlaki bütünlük ölçeğinin tek boyut olarak varyansın %52,127’sini açıkladığı görülmektedir. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla daha sonra doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Ahlaki Bütünlük Ölçeği’nin tek boyutlu ve 18 maddeli yapısı DFA ile analiz edilmiş ve kabul gören uyum indeksleri elde edilmiştir (X2/sd=2.745; p<.001; RMSEA=0.061; S-RMR=0.051; NFI=0.929; CFI=0.954; GFI=0.915; RFI=0.919). Ölçek güvenirliğini hesaplamak için Cronbach Alpha (α) iç tutarlılık katsayılarına ve %27’lik alt ve üst puanları arasındaki farka bakılmıştır. Ahlaki Bütünlük Ölçeği (ABÖ) için iç tutarlılık katsayısı Cronbach’s Alpha değeri ,961 olarak tespit edilmiştir. Aynı zamanda ölçüt geçerliği için ahlak kimlik ölçeği kullanılmış ve bu ölçeğin iki alt boyutuyla anlamlı pozitif bir ilişki elde edilmiştir. Ölçekten elde edilen toplam puan kişinin ahlaki bütünlük puanını vermektedir. Tüm bu sonuçlara göre, Ahlaki Bütünlük Ölçeği’nin (ABÖ) yeterli geçerlik ve güvenirlik değerlerine sahip olduğu anlaşılmaktadır.
Keywords
Ahlak, Ahlaki Bütünlük, Ölçek Uyarlama, Faktör Analizi, Ahlaki Kimlik