Hacı Bektaş-i Veli’de Evrensel Benliğe Giden Yol: Dört Kapı Kırk Makam

Author/s: Erdem Sevim

DOI: 10.12738/spc.2016.2.0014 

Year: 2016 Vol: 1 Number: 2

Abstract

Bu çalışmada barış, sevgi ve hoşgörüyü temel almış halk sufiliğinin simgesi ve bir gönül adamı olan Hacı Bektaş-ı Veli’nin inanç felsefesi ve bu inancın somutlaştırıldığı “Dört Kapı Kırk Makam” öğretisi ele alınmış; Hacı Bektaş-i Veli’ de “birlik olma” arzusunda, Hümanistik psikoloji de ise “aşkınlık ihtiyacı”nda karşımıza çıkan “evrensel benlik” vurgusu, İnsan-ı kâmil ve kendini gerçekleştiren kişilerinin ortak psikolojik niteliklerinden yola çıkarak ele alınmaya çalışılmıştır. Evrensel benliğe doğru alınan bu manevi yolculukta yaşanan haller ise bu iki yaklaşım doğrultusunda değerlendirilmiş olup; doruk deneyimler ve mistik deneyimler hem benzerlikleri hem de insan kişiliğinde yarattığı değişim ve dönüşüm gücü açısından incelenmiştir.

Keywords
Hacı Bektaş-i Veli, Sufilik, Hümanist psikoloji, Doruk deneyimler