Pozitif Psikoloji ve Maneviyat: Bir Derleme Çalışması

Author/s: Merve Baysal

DOI: https://dx.doi.org/10.37898/spc.2022.7.3.179 

Year: 2022 Vol: 7 Number: 3

Abstract

Pozitif psikoloji, hastalık ve bozukluk odaklı geleneksel psikoterapi yaklaşımlarının aksine, bireylerin tüm yönleriyle ele alınmasın önemini belirterek psikoloji bilimine yeni bir pencere açmıştır. Pozitif psikoloji, bireylerin sahip olduğu olumlu, güçlü yönlerin ve yaşamın iyi yönlerinin de en az olumsuz olgular kadar ilgiyi hak ettiğinin altını çizmekte, ferdin olumlu ve güçlü yönlerinin belirlenip desteklenerek, var olan problemlerin olumsuz etkilerinden arınabileceğini belirtmekte, bu yönlerin de bilimsel yöntemlerle incelenmesi gerekliliğini vurgulamaktadır. Maneviyat ve dini inanç, pek çok bireyin yaşamında merkezi bir konumda yer almakta, bireylerin yaşamını çeşitli yönlerden etkilemektedir. Psikoterapi sürecinde bireylerin manevi/dini yönünü gözardı etmek, eksik bir değerlendirmeye sebep olacaktır. Bu durum, pozitif psikolojinin temel bakış açısına aykırıdır. Pozitif psikoloji, maneviyatın, psikoterapi sürecinde ele alınmasına açıktır. Ayrıca, pozitif psikoloji yaklaşımında maneviyat, karakter güçleri ve erdemler başlığı altında başlı başına ele alınan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Maneviyatın pozitif psikolojideki yerinin incelenmesini amaçlayan bu çalışmada, ilgili literatür çerçevesinde pozitif psikoloji ve maneviyat ilişkisi incelenmiş, pozitif psikolojinin temel kavramları maneviyat çerçevesinde ele alınmış, genel hatlarıyla pozitif psikoterapi sürecinin özelliklerine yer verilmiş, manevi/dini uygulamaların pozitif psikoterapi sürecine dahil edildiği çalışmalar ve bu çalışmaların etkileri incelenmiştir. Yurtdışında maneviyatın psikoterapi sürecine dâhil edildiği pozitif psikoloji odaklı çalışmalar olsa da, Türkiye’de bu çalışmalar oldukça sınırlıdır. Bu çalışmanın, alanyazında eksik noktaları tamamlayacağı, uygulayıcı ve araştırmacılara yeni bir bakış açısı sunacağı umulmaktadır.

Keywords
Pozitif psikoloji, maneviyat, pozitif psikoterapi, manevi yönelimli pozitif psikoterapi, derleme çalışması